هشمهری آنلاین؛ گروه خانواده- رابعه تیموری: امروز هم گرد آمده‌اند تا لحظاتی گپ بزنند و برای افزایش کارآیی و بهره وری فعالیت هایشان تبادل نظر کنند، اما گعده دوستانه آنها امروز یک عضو جدید دارد که اتفاقأ میزبان این دورهمی است. آنها به دعوت «سیده عاطفه موسوی» به مناسبت ۲۲ مرداد و روز تشکل های اجتماعی به ساختمان وزارت ارتباطات آمده‌اند تا برای استفاده از ظرفیت تشکل‌های اجتماعی در ارتقای تعاملات خانواده ها و فضای مجازی هم اندیشی کنند. موسوی مشاور وزیر در امور بانوان وزارت ارتباطات و فناوی اطلاعات است و گزارش زیر شرح گپ و گفت های این دورهمی خاص را روایت می‌کند:
تعامل برای تولید محتوای فرهنگی
در ابتدای جلسه مشاور وزیر ارتباطات درباره اهمیت تشکل های اجتماعی در مردمی سازی حل مسایل کشور سخن گفت و هدف این جلسه را احصا ظرفیت های مردمی برای حل مسأله مهم تعامل خانواده ها با فضای مجازی عنوان کرد. موضوعی که گرچه در مواردی مرتبط با لایه محتواست که اساسا از حوزه اختیارات این وزارت خارجه است، اما بخش های زیرساختی و سکومحور (پلت فرمی) نیز دارد که این جلسه در راستای تحقق تعامل در بخش اخیر تشکیل شده بود.
هر یک از فعالان فضای مجازی حاضر در جمع عضو مجموعه‌ای هستند و با شرح ظرفیت‌ها و برنامه‌های مجموعه آمادگی خود را برای همکاری نشان می‌دهند. در مجموعه‌هایی که آزاده رحیمی و مرجان الماسی فعالیت می‌کنند، تولید محتوای رسانه‌ای در قالب روایت‌های هدفدار و آموزشی انجام می‌شود و مخاطب خاص آنها خانواده‌ها هستند.
نیره آزادی نماینده انجمن سواد رسانه ایران است که برای بررسی و پاسخ به شبهات و شایعات منتشر شده در پلتفرم‌های مختلف فضای مجازی و به ویژه تلگرام کانالی رسمی راه‌اندازی کرده‌اند. تربیت مدرس سواد رسانه، از دیگر فعالیت‌های این انجمن است.
فعالیت مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت در زمینه هوش مصنوعی است و نماینده آن که از طلاب است، از تلاش مجمع برای پردازش آمیزه‌های دینی به وسیله هوش مصنوعی می‌گوید.
ساخت بازی‌های رایانه‌ای با الگوی دینی
«نماینده مرکز دانش بازی‌های رایانه ای مدبر» خود را «عبداللهی» معرفی می‌کند. او از طلاب حوزه علمیه قم است و ترسیم الگوی دینی بازی‌های رایانه‌ای را از اهداف مرکز عنوان می‌کند. عبداللهی از راه یافتن موضوع بازی‌های رایانه‌ای به محتوای درسی طلاب می‌گوید و درس خارج فقه بازی‌های رایانه ای را جزء علوم آموزشی طلاب نام می‌برد. این طلبه جوان برگزاری دوره‌های تربیت پژوهشگر بازی‌های رایانه‌ای را از برنامه‌های این مرکز برمی‌شمرد. توضیحات او باعث می‌شود موسوی از برنامه زنان و هوش مولد که در امور بانوان وزارت ارتباطات در حال تدارک و اجرا است و با فعالیت های این مرکز همخوانی دارد برایمان بگوید.
گودرزی هم که از فعالان مجازی انجمن سواد رسانه طلاب قم است، تحلیل محتوای رسانه‌ای تولیدات انیمیشنی و سینمایی هالیوود را از برنامه‌های این انجمن ذکر می‌کند.
طرح دختران باران
«علی اسفندیار» مدیر مجموعه نویسندگان حوزوی است که به عنوان روزنامه نگار دستی بر قلم دارد. او به لزوم افزایش سواد رسانه در مبلغان حوزه علمیه صحبت می‌کند و این مبلغان را ظرفیتی برای ارتقای سواد رسانه مخاطبان نام می‌برد. راه‌اندازی کانون نویسندگان حوزوی و فعال کردن مبلغان دینی در زمینه تولید محتوای رسانه‌ای از تلاش‌های اسفندیار در این مجموعه است. او از برنامه‌های کانون نویسندگان می‌گوید که در قالب تحریریه مدادالفضلا و بانوان فضلا در زمینه‌هایی مانند یادداشت خوانی فعالیت دارد. اسفندیار از کم توجهی به ظرفیت فعالان رسانه‌ای مذهبی در جهاد رسانه‌ای گلایه دارد و از معاون وزیر ارتباطات می‌خواهد زمینه رویش و بالندگی این ظرفیت را ایجاد کند.
آموزش مهارت‌های ساخت کلیپ و پادکست و برگزاری دوره آموزش فتوشاپ به نوجوانان از برنامه‌های موسسه تربیتی، رسانه‌ای اسراء است که «علیرضا خوش منظر» مدیریت آن را برعهده دارد و در این نشست شرکت کرده است. این طلبه و پژوهشگر خانواده همکاری موسسه اسراء با سمپاد را که به تألیف کتاب ضربان تفکر انجامیده از فعالیت‌های شاخص این موسسه نام می‌برد: «طرح تربیت مدرس دختران باران، نام پروژه مطالعاتی است که در اسراء پیگیری می شود و در قالب آن بر روی مسائل فرهنگی دختران به صورت میدانی تحقیق و پژوهش می شود.» توضیح خوش منظر در مورد تولید محتوای واقعیت مجازی با همکاری هوش مصنوعی که در موسسه اسرا انجام می‌شود، مورد توجه موسوی قرار می‌گیرد و آن را از ظرفیت‌های فرهنگی مغفول فضای مجازی برمی‌شمرد.
سرگرمی آموزی مجازی نیاز خانواده ها است
کاظمی فعال رسانه ای دیگری است که در نشست حضور دارد. او از مطالعات خود در حوزه رسانه‌های مجازی به این باور رسیده که در سرگرم آموزی از بستر فضای مجازی به درستی استفاده نشده است. او به موسوی پیشنهاد می‌کند وزارت ارتباطات چالش‌هایی مانند جشنواره‌های مجازی را با رویکرد خانواده محوری اجرا کند. کاظمی همکاری وزارت ارتباطات با فعالان رسانه‌های مجازی را از نیازهای این قشر می‌داند و می‌گوید: «سایت سواد رسانه‌ای بومی از نیازهای ما است که ایجاد آن به حمایت وزارت ارتباطات نیاز دارد.»
تسهیلگری وظیفه وزارت ارتباطات است
فراهانی موسس سرویس «چی خوبه؟» و اینترنت کودک در مجموعه همراه اول است. او تولید و تحلیل محتوای انیمیشن را از فعالیت‌های موفق سرویس چی خوبه؟ عنوان می کند و تربیت تحلیلگران انیمیشن را از فعالیت های این سرویس برمی شمرد. او تسهیلگری را از وظایف موثر وزارت ارتباطات برمی شمرد و می گوید: «ما ۴ هزار و ۵۰۰ انیمیشن را با دیتای کامل تحلیل کردیم و اگر سرویس هوش مصنوعی در اختیار ما بگذارید در اختیار تحلیلگران سواد رسانه قرار می دهیم.»
در حوزه فضای مجازی فقر محتوا داریم
مسئول مرکز رسانه‌ای سازمان سراج و مدیر کلینیک مادر، کودک و فضای مجازی، رشد زیست بوم سواد رسانه‌ای در کشور را یک اتفاق قابل توجه می‌خواند و با اشاره به برنامه‌های خلاقانه‌ای که در این زمینه انجام شده، می‌گوید: «متأسفانه ما از فقر محتوا در حوزه فضای مجازی رنج می‌بریم، در حالی که محتواهای بین‌المللی در این زمینه وجود دارد که می‌تواند بومی سازی شود. » اصغری ادامه می‌دهد: «در بحث آموزش سواد رسانه ای اثربخشی اهمیت خاصی دارد. باید بپذیریم ابزارهایی مانند برگزاری کارگاه دیگر کارآیی لازم را ندارد و باید وارد روش‌های جدید و خلاقانه شویم. نمونه‌ای از این روش‌های خلاقانه، طراحی شخصیت توسط گوگل است که ما نیز این ابزار را به کار گرفتیم و شخصیتی به نام بازیکس را طراحی کردیم.» اصغری تغییر در محتواهای آموزشی را باعث افزایش سواد رسانه عنوان می‌کند و می‌گوید: «عاملی که ساختار را متحول می‌کند، تغییر در محتوای آموزشی است. ما سال گذشته ۱۰ کتاب مقطع ابتدایی را در سواد رسانه و فضای مجازی را در بحث سواد رسانه بهسازی کردیم که کار کیفی بود. امسال هم کتاب راهنمای معلم را می‌نویسیم و راه‌اندازی باشگاه معلمان را در دستور کار خود داریم.» اصغری معتقد است بسیاری از مشکلات تربیتی مرتبط با فضای مجازی با سواد رسانه‌ای قابل حل نیست و موضوعات حوزه والدگری مانند چالش مادران با تلفن همراه فرزندانشان باید در مراکزی مانند کلینیک روانشناسی سایبری مورد بررسی قرار گیرد.
بسترهای حمایتی فراهم است
در انتها موسوی چندین مسیر تعامل با گروه های غیرانتفاعی و مردمی را عنوان کرد که از همکاری پژوهشی در موضوعات مرتبط، پیوست فرهنگی برنامه های این وزارت، حمایت های زیرساختی احتمالی مورد نیاز این مجموعه ها، تا درگیر کردن آنها در برنامه توسعه فناوری های خانواده محور و فعالیت های بین المللی را شامل می شد.
مشاور وزیر خانواده محوری را از رویکردهای بخش امور بانوان وزارت ارتباطات برمی شمرد و توانمندسازی نوجوانان در حوزه دیجیتال و پا گرفتن هوش مولد را از بسترهای تعامل این وزارتخانه با تشکل های اجتماعی ذکر می کند.
نظر شما